Schokland
Over het gebied
Op UNESCO Werelderfgoed Schokland voel je de geschiedenis van tienduizenden jaren. Op het voormalige eiland vind je de resten van visserswoningen, de kerk van Ens en enorme keien uit de voorlaatste ijstijd. Naast cultuurhistorisch erfgoed en archeologische vondsten is Schokland ook nog eens een plek met bijzondere natuur. Het oude Schokkerbos herbergt veel zeldzame bosvogels, varens, mossen, paddenstoelen en vlinders. De Natte Graslanden aan de oostrand van het voormalige eiland zijn een mekka voor watervogels, weidevogels en steltlopers.
Een eiland op het droge
Van ongeveer 1400 tot 1859 was Schokland een eiland, bewoond door vissersfamilies. Het eiland heeft een bewogen geschiedenis. Zo brandde in 1728 het buurtschap Oud-Emmeloord op de noordpunt af en in 1825 slaat een storm hele stukken van het eiland weg. In die storm verliest het dorp maar liefst 26 van de 65 huizen. Het eind van het eiland lijkt nabij, maar pas in 1942 – toen de Noordoostpolder werd drooggemalen – hield het eiland op te bestaan en kwam het op het droge te liggen.
UNESCO Werelderfgoed
Wie Schokland betreedt wordt ogenblikkelijk gegrepen door de mysterieuze sfeer van een bijna tastbaar verleden. Schokland werd – als eerste Nederlandse locatie – in 1995 door de UNESCO uitgeroepen tot Werelderfgoed. De combinatie van het voormalige eiland met de archeologische schatten die op de zeebodem werden gevonden, bestrijken een periode van zo’n 10.000 jaar. Schokland is met recht een tijdscapsule van de Nederlandse geschiedenis.
Het gebied geeft een prachtig overzicht hoe mensen eeuwenlang woonden en leefden. Er werden restanten gevonden uit de Swifterbantcultuur en voetstappen van mensen die er 6.300 jaar leefden. Het ruim 1300 ha grote werelderfgoed bestaat uit het eiland en het omliggende land.
Het Schokkerbos
Ook op het gebied van natuur is er veel te beleven op Schokland. Het Schokkerbos groeit op een bodem van veen, keileem en klei en is 85 hectare groot. Het bestaat voornamelijk uit essen, eiken en naaldbomen. Keileem en veen zorgen voor een ongelijkmatige en trage groei van het bos.
Voor varens, paddenstoelen en mossen biedt dit juist extra kansen: kenners vonden er naast 75 soorten mos ook nog eens meer dan 350 soorten paddenstoelen, waarvan er circa 30 zeldzaam tot zeer zeldzaam zijn. In het bos leven roofvogels zoals havik, buizerd, sperwer en ransuil, maar ook veel zangvogels en reeën. Voor de boommarter zijn vlakbij de Gesteentetuin speciale marterkasten opgehangen.
Natte graslanden
Het maaiveld van Schokland is sinds de drooglegging met 1,5 meter gedaald, ongeveer 1 meter meer dan de rest van de polder. Het voormalige eiland ligt hierdoor voor het eerst in zijn bestaan vrijwel geheel beneden NAP! Om het eiland voor verder wegzakken te behoeden is rondom akkerland aangekocht waar het grondwaterpeil vervolgens flink is verhoogd. De nieuwe natte graslanden leveren, vooral aan de oostkant, een prachtig natuurgebied op met uitstekende kansen voor grutto’s, kieviten en andere weidevogels. Ook voor amfibieën zijn ze geschikt: in het gebied huist een grote populatie rugstreeppadden.
Door de aanleg van dijkjes, nodig voor het beheren van het waterpeil, is een deel van de terpen en dijken uit de middeleeuwen weer zichtbaar gemaakt. Enkele zijn toegankelijk als wandelpad.
Op het eiland worden oude landbouwgewassen als rogge, koolzaad en maanzaad geteeld en er grazen Lakenvelders, een zeldzaam koeienras.
Zichtbaar verleden
Op Schokland ontmoeten cultuurhistorie en archeologie elkaar. Het eiland omvat 9 monumenten en 166 archeologische vindplaatsen. De oudste bewoningsresten zijn van mensen uit de steentijd die langs de oevers van de Vecht en de IJssel visten en jaagden (deze rivieren liepen destijds waar Schokland nu ligt). Tot in de middeleeuwen was Schokland een landtong die vanaf Vollenhove de Zuiderzee in stak. De zee kalfde het eiland steeds meer af, totdat van het oorspronkelijke schiereiland nog maar 10 procent resteerde.
In de Gesteentetuin bij het bezoekerscentrum zijn zwerfkeien bijeengebracht die tijdens de drooglegging van de Noordoostpolder werden gevonden. De keien hebben duizenden jaren onder water gelegen. Ze stammen uit de voorlaatste ijstijd.
Locatie
Keileemweg 1, 8319 AC Schokland
Praktische informatie
Verrekijker aanbevolen
Neem je verrekijker mee.
Picknicktafel / bankjes
Neem wat lekkers te eten en drinken mee. Kun je fijn een pauze nemen op de picknickbank en de omgeving rustig bekijken.
Parkeren
Parkeren kan aan de Schokkerringweg, bij het Museum of bij bezoekerscentrum De Gesteentetuin. Ook bij de Noordpunt aan de Emmeloorderweg kun je parkeren.
Wandelpaden
Er kan heerlijk gewandeld worden. Overal fijne wandelpaden.
Fietspaden
Schokland is ook heel mooi om met de fiets te ontdekken.
Bezoekerscentrum
Op Schokland vind je bezoekerscentrum De Gesteentetuin. Een bezoek meer dan waard.
Honden welkom
Honden aan de lijn toegestaan. In het opengestelde deel van de hydrozone zijn honden niet toegestaan.
Horeca
Horeca en toiletten zijn te vinden bij het museum en bij bezoekerscentrum De Gesteentetuin. Let op de openingstijden.
Rolstoeltoegangelijk
Schokland is deels rolstoeltoegankelijk.
Veelgestelde vragen
Nee. Schokland is vrij toegankelijk te bezoeken.
Je kunt voor horeca terecht bij Museum Schokland en zorgboerderij Hof van Schokland.
Schokland is vrij te bezoeken. Het museum is van dinsdag tot zondag van 11.00 tot 17.00 uur geopend. Bezoekerscentrum De Gesteentetuin is geopend op zaterdag en zondag.
Schokland is in 1995 door de UNESCO uitgeroepen tot Werelderfgoed.
