Over het gebied

De Kamperhoek is een voormalig zanddepot dat is omgetoverd in een plas met een moeras. Het bos is rijk aan vogels en zoogdieren; wandelaars en vogelliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen. Het moerasgedeelte van het gebied is afgesloten voor publiek. Wel is er een vogelijkhut met uitzicht op de plas.

Nederlands eerste natuurbouwproject

Landbouwgebieden, steden en bossen waren vanaf het begin ingepland in de blauwdruk van Flevoland, maar natuurgebieden tot eind jaren ’60 van de vorige eeuw niet. RIJP-directeur professor Van Duin was daar een warm voorstander van en bedacht de term ‘natuurbouw’. De Kamperhoek werd het eerste natuurbouwproject in Nederland. Deze plek had na de drooglegging dienst gedaan als zanddepot waarvan niet meer restte dan een natte plek. Er werd een plas gegraven en het moeras is van een kade voorzien. Een pomp houdt sindsdien het waterpeil op niveau. Veel trekvogels gebruiken het eiland en rietmoeras als rust- en slaapplaats. Dat geldt ook voor het rietmoeras aan de westzijde en voor het vochtige tot natte bos ten oosten van de plas. Op het door pony’s begraasde eiland bevindt zich een oeverzwaluwenwand. Sinds 1968 is een vogelringstation in het gebied gevestigd, waardoor zeer veel over het gebruik van het gebied door trekvogels bekend is.

Bijzondere flora en fauna

Dankzij zaaiproeven in de jaren ’70 van de vorige eeuw komen er enkele bijzondere plantensoorten voor in de Kamperhoek, zoals echte sleutelbloem en moeras- en boswederik. Het uitzaaien had tot doel de ontwikkeling van een typische bosflora te bespoedigen. Dat is maar deels gelukt, want de rijping van de bodem en de vorming van een humuslaag – waarin typische bosplanten bij voorkeur groeien- , laten zich niet versnellen. Opvallend is de aanwezigheid van rode ogentroost.

Het altijd vochtige loofbos is zangvogelrijk. Moeras- en bosvogels die voorkomen in de Kamperhoek zijn onder meer de boomvalk, nachtegaal, matkop en roerdomp. Daarnaast zijn er meer dan 20 zoogdiersoorten waargenomen, vooral knaagdieren en hun belagers, zoals hermelijn, bunzing en vos. Al een aantal jaren wordt de vlindersoort grote vos waargenomen. Deze soort is op vele plaatsen in Nederland verdwenen. Bijzonder zijn ook de grote hoeveelheden zeldzame soorten libellen.

Hersteloperatie

Veel vogels onderbreken in de Kamperhoek hun reis na het oversteken van het Ketelmeer om er te foerageren. Dat was in 1968 een belangrijke beweegreden voor de aanleg van de Kamperhoek. Jarenlang functioneerde het gebied voortreffelijk, maar vanaf de jaren ’80 groeide het moeras dicht en raakte het eiland bebost. De plas vulde zich meer en meer met slib. Daardoor verdwenen niet alleen de oeverzwaluwen, maar ook veel andere broedende en pleisterende vogels.

Nadat Het Flevo-landschap in 1994 het beheer van het gebied van Staatsbosbeheer overnam, heeft een grote hersteloperatie de Kamperhoek weer in de oude luister teruggebracht. Het moeras is daardoor veel aantrekkelijker geworden voor libellen en amfibieën. Ook de broedvogelbevolking reageerde bijzonder positief op de ingrepen.

Water doet leven

De 15 ha grasland waarmee de Kamperhoek begin 2000 is uitgebreid, is natuurvriendelijk ingericht door het graven van een retentiebekken, een meertje van 1 ha voor de opvang van tijdelijk overtollig water. Het water in deze plas is een reservevoorraad voor de rest van het gebied. Ook in een ‘normaal’ jaar is er niet voldoende ‘eigen’ water beschikbaar om het gewenste waterpeil te kunnen handhaven. De plas heeft natuurvriendelijke oevers en vormt een gevarieerd leefgebied voor vogels, libellen, vlinders, kleine zoogdieren en vissen. Uniek is de oeverzwaluwwand lang de Visvijverweg. Sinds 2002 broeden hier honderden paren oeverzwaluwen.

In 2023 kregen de moerasnatuur, de graslanden, de oeverzwaluwwand en de natuurbeleving opnieuw een impuls.

Locatie

In Oostelijk Flevoland, nabij de Ketelbrug; bereikbaar vanaf Swifterbant via de Kamperhoekweg, bij de rotonde rechtsaf de Visvijverweg op, 300 m verder is de ingang

Praktische informatie

Beperkt toegankelijk

Alleen het bosgedeelte in het Kamperhoek en de uitkijkbult met vogelkijkscherm zijn toegankelijk voor bezoekers. (NB:  plaatsing kijkscherm vindt plaats in voorjaar 2024)

Parkeren

Je kunt je auto parkeren langs de Visvijverweg.

Kijkhut / kijkscherm

Er is een kijkscherm aanwezig op de vogels rustig te bekijken. (NB: vogelkijkhut is niet meer beschikbaar, voorjaar 2024 komt vlakbij een nieuw kijkscherm)

Verrekijker aanbevolen

Neem je verrekijker mee.

Laarzen aanbevolen

Trek laarzen of wandelschoenen aan. Het kan drassig zijn.

Honden niet toegestaan

Honden zijn niet toegestaan in dit gebied.

Steun ons werk

Bijna overal in Flevoland is wel een mooi natuurgebied in de buurt. Maar al dat moois is wel kwetsbaar. Onze boswachters zijn dagelijks in de weer om de natuur te beschermen en te behouden. Voor de financiering van ons werk zijn we afhankelijk van donaties. Help je mee?