Ooievaar
De ooievaar staat symbool voor succesvolle natuurbescherming. In de jaren 70 was deze imposante vogel nagenoeg verdwenen uit Nederland. Dankzij een reddingsprogramma is het aantal ooievaars inmiddels weer hersteld en de vogel staat nu niet meer op de rode lijst. De ooievaars in Natuurpark Lelystad stammen grotendeels af van een voormalige fokgroep die nu overbodig is. De vogels zijn echter gebleven, ze voelen zich blijkbaar goed thuis in het park.
In en rondom Natuurpark Lelystad broeden ooievaars. Deze vogels stammen grotendeels af van de fokgroep die jaren geleden is vrijgelaten toen het fokken met ooievaars niet meer nodig bleek. Maar de zwart-witte vogels bleven trouw aan het Natuurpark en wijde omtrek. In het Natuurpark staan zo’n tien nestpalen, één daarvan vind je direct naast het bezoekerscentrum. Op deze nesten wordt regelmatig gebroed. Niet alleen door de ooievaar trouwens: de mussen in het park maken graag hun nest in de zijkanten van de grote ooievaarsnesten.
Naam: (Witte) Ooievaar Soortnaam: Ciconia ciconia Familie: Ciconiidae Leefgebied: Europa, Afrika, Zuid-West Azië Spanwijdte: 155 tot 165 cm Gewicht: 2,3 tot 4,4 kg Voedsel: regenwormen, insecten, kleine vogels, mollen, hagedissen, amfibieën en knaagdieren
Imposante vogel
De ooievaar is goed te herkennen: het is een grote witte vogel met zwarte vleugelranden een felrode snavel en poten. Waar een reiger met een ingetrokken net vliegt, vliegt de ooievaar met een gestrekte nek. Mannetjes en vrouwtjes zien er hetzelfde uit, maar het mannetje is meestal net iets groter. Jonge vogels zien er snel hetzelfde uit als hun ouders, maar ze hebben een zwarte snavel en grijze poten. Deze kleuren het jaar daarop ook rood.
Een geduchte jager
De ooievaar is een carnivoor en eet kleine zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en insecten. Je ziet ze meestal jagen in het vochtige weiden en moerassen, maar ze zijn opportunistisch en hebben het snel door als er een trekken door het veld rijdt die aan het ploegen of maaien is. Je kunt dan grote groepen ooievaars bij elkaar aantreffen die zich te goed doen aan alles wat naar boven komt of de dood heeft gevonden in de maaimachine.
Zomergasten
De meeste ooievaars zijn zogenaamde ‘zomergasten’, slechts een klein deel overwintert in Europa. De overige vogels verzamelen zich in september, je kunt dan grote groepen ooievaars zien rondzweven die zich opmaken voor de trek naar Afrika. Rond april komen deze vogels weer terug om te broeden in Nederland.
Ooievaars zijn redelijk monogaam, maar ze vormen geen paar voor het leven. Ze leggen meestal vier eieren die na 33 tot 34 dagen uitkomen. Doordat niet alle tegelijk uitkomen zijn de jongen niet allemaal even groot. In een voedselarm jaar is het kleinste en zwakste jong daar vaak het slachtoffer van.
Bescherming
In de jaren 70 ging het slecht met de ooievaar in Nederland, vooral door gewijzigde landbouwmethodes en industrialisatie. Een speciaal reddingsprogramma wist het tij voor de vogel te keren. Op basis van de in dierentuinen gehouden vogels werd de herintroductie opgestart. In ooievaarsstations door het hele land – waaronder een station in Natuurpark Lelystad – werd met de vogels gefokt. Na vrijlating bleven veel vogels trouw aan hun opfokplek. In en rondom Natuurpark Lelystad kom je de ooievaar dan ook nog vaak tegen. De populatie steeg van 9 paren in 1980 tot ongeveer 700 paren nu.
Lange tijd werd kinderen wijsgemaakt dat baby’s door de ooievaar gebracht werden. Nog altijd wordt de geboorte van een kind in verband gebracht met ooievaars, maar er is nog nooit een ooievaar gespot die een baby kwam brengen.
De ooievaar is een herkenbare vogel en daardoor komt hij opvallend vaak voor in folklore en tradities van de Lage Landen. Een ooievaar wordt ook wel ‘uiver’ of ‘stork’ genoemd.
Wist je dat? - Ooievaars meestal vier eieren leggen? - Een ooievaar eigenlijk maar weinig kikkers eet, terwijl de meeste mensen denken dat dat het hoofdvoedsel is van de ooievaar? Hij kiest liever voor muizen en jonge hazen en konijnen. - Ooievaars niet trouw zijn aan elkaar, maar wel aan hun nestplaats? Dat verklaart waarom ze soms lang bij elkaar blijven. - Drie gemeentes in Nederland de ooievaar in hun wapen dragen? Geen van die gemeenten ligt in Flevoland, het zijn Den Haag, Ankeveen en 's-Graveland. - Er ook een zwarte ooievaar bestaat? Hij komt soms als dwaalgast voorbij in Nederland, maar is veel schuwer dan de witte ooievaar en dus minder makkelijk te zien.